Quỹ mở là lựa chọn tốt cho những người không có thời gian giao dịch hoặc theo dõi thị trường chứng khoán thường xuyên. Quỹ giúp nhà đầu tư tăng trưởng tài sản một cách thụ động và tự động mà không cần phải quản lý các hoạt động giao dịch đầu tư của mình. Các nhà đầu tư Việt Nam đã dần nhận thấy lợi ích và bắt đầu tham gia nhiều hơn vào quỹ mở. Với sự chú ý ngày càng lớn, thị trường quỹ mở ở Việt Nam có thể hứa hẹn sẽ mở rộng nhiều hơn nữa trong tương lai.
Quỹ mở là gì?
Trước khi tìm hiểu một cách tổng quan về quỹ mở, bạn chắc chắn sẽ cần nắm rõ khái niệm quỹ mở là gì. Cụ thể, quỹ mở là một loại sản phẩm tài chính nhận tiền từ nhiều nhà đầu tư để mua cổ phiếu, trái phiếu hoặc các khoản đầu tư khác. Điều này có nghĩa là thay vì mua từng cổ phiếu hoặc trái phiếu riêng lẻ, bạn có thể mua một phần nhỏ của một nhóm đầu tư lớn hơn. Các nhà quản lý quỹ chuyên nghiệp sẽ xử lý mọi thứ, từ việc chọn đầu tư đến quyết định khi nào nên mua hoặc bán.
Để hiểu rõ hơn về quỹ mở là gì, hãy lấy 1 ví dụ rằng bạn và 9 người bạn khác, mỗi người có 1 triệu VND để đầu tư. Thay vì từng người tự mua một hoặc hai cổ phiếu, tất cả các bạn cùng bỏ tiền vào một quỹ mở. Nhà quản lý quỹ sau đó sẽ sử dụng 10 triệu VND để mua nhiều loại cổ phiếu và trái phiếu khác nhau. Mỗi người sẽ sở hữu một phần của tất cả các khoản đầu tư mà quỹ nắm giữ, làm giảm rủi ro so với việc chỉ mua một cổ phiếu riêng lẻ.
Lợi ích chính của quỹ mở so với việc tự giao dịch đầu tư
Quỹ mở mang đến cho nhà đầu tư những lợi ích chính như sau:
- Quản lý chuyên nghiệp: Các chuyên gia quản lý quỹ sẽ thực hiện mọi quyết định đầu tư cho bạn, đem lại sự tiện cho những người không có thời gian hoặc kinh nghiệm theo dõi thị trường chứng khoán.
- Đa dạng hóa: Quỹ mở phân bổ tiền của bạn vào nhiều khoản đầu tư khác nhau, giảm rủi ro mất tiền nếu một khoản đầu tư không hiệu quả. Điều này khó thực hiện khi tự giao dịch cổ phiếu.
- Tiện lợi: Quỹ mở rất đơn giản để đầu tư. Bạn không cần theo dõi thị trường hoặc ra quyết định mua bán hàng ngày – nhà quản lý quỹ sẽ lo tất cả.
- Chi phí thấp cho nhà đầu tư nhỏ: Mua nhiều cổ phiếu riêng lẻ có thể đòi hỏi chi phí cao hơn do phí giao dịch và yêu cầu đầu tư lớn. Quỹ mở cho phép bạn đầu tư số tiền nhỏ mà vẫn được hưởng lợi từ danh mục đa dạng.
- Tái đầu tư tự động: Nhiều quỹ mở cung cấp tái đầu tư tự động cổ tức hoặc lãi suất, giúp tiền của bạn tăng trưởng nhanh hơn.
Cách quỹ mở hoạt động
Những đặc điểm cụ thể sau đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về cách mà quỹ mở hoạt động:
- Đầu tư cùng nhau: Các nhà đầu tư cùng góp tiền vào quỹ mở, tạo ra một khoản lớn mà nhà quản lý quỹ sử dụng để đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu hoặc các tài sản khác.
- Quản lý chuyên nghiệp: Các nhà quản lý quỹ sẽ quyết định đầu tư vào đâu, giữ lại hay bán dựa trên mục tiêu của quỹ. Điều này giảm bớt áp lực cho các nhà đầu tư cá nhân.
- Mua đơn vị quỹ: Khi đầu tư vào quỹ mở, bạn mua các đơn vị hoặc cổ phần của quỹ, đại diện cho một phần giá trị tổng thể của các khoản đầu tư của quỹ.
- Lợi nhuận và tăng trưởng: Đơn vị quỹ của bạn có thể tăng giá trị thông qua lợi nhuận vốn (nếu giá trị của các khoản đầu tư của quỹ tăng) hoặc thông qua cổ tức và lãi suất (từ cổ phiếu và trái phiếu). Những khoản thu nhập này có thể được tái đầu tư để giúp tiền của bạn tăng trưởng hơn nữa.
- Phí: Hầu hết các quỹ mở tính phí quản lý, là một tỷ lệ phần trăm nhỏ của tổng giá trị quỹ. Phí này bao gồm chi phí vận hành quỹ nhưng sẽ làm giảm nhẹ lợi nhuận của bạn.
- Mua và bán: Bạn có thể mua hoặc bán các đơn vị quỹ bất cứ lúc nào, với giá được xác định bởi Giá trị Tài sản Ròng (NAV), được tính vào cuối mỗi ngày giao dịch.
Đầu tư vào quỹ mở khác với mua cổ phiếu thế nào?
Đầu tư vào quỹ mở khác với mua cổ phiếu riêng lẻ ở một số điểm quan trọng như sau:
- Mức độ tham gia: Quỹ mở cung cấp một cách tiếp cận thụ động, nơi các nhà quản lý chuyên nghiệp xử lý các khoản đầu tư. Trong khi đó, mua cổ phiếu yêu cầu bạn phải tự nghiên cứu và quyết định khi nào mua hoặc bán.
- Rủi ro và đa dạng hóa: Quỹ mở tự động đa dạng hóa khoản đầu tư của bạn qua nhiều tài sản, giảm rủi ro. Khi mua cổ phiếu riêng lẻ, đặc biệt nếu bạn chỉ đầu tư vào một vài cổ phiếu, mang rủi ro cao hơn vì tiền của bạn phụ thuộc vào hiệu suất của một công ty duy nhất.
- Kiểm soát và linh hoạt: Khi đầu tư vào quỹ mở, bạn không kiểm soát việc chọn cổ phiếu hoặc trái phiếu nào. Điều này có thể là lợi thế cho những người muốn đầu tư thụ động. Với cổ phiếu, bạn có toàn quyền kiểm soát nhưng cần quản lý đầu tư chủ động và thường xuyên hơn.
- Chi phí và phí: Quỹ mở tính phí quản lý nhưng cho phép bạn đầu tư số tiền nhỏ và vẫn đa dạng hóa. Giao dịch cổ phiếu có thể có phí thấp hơn sau khi mua, nhưng yêu cầu nhiều tiền hơn ban đầu để xây dựng danh mục đa dạng.
- Quy trình mua bán: Quỹ mở được mua và bán dựa trên NAV cuối ngày, trong khi cổ phiếu có thể được giao dịch suốt cả ngày, cho phép linh hoạt hơn nhưng cũng yêu cầu nhiều sự chú ý hơn.
Quỹ mở khác với quỹ ETF như thế nào?
Cả quỹ mở và ETF (Quỹ hoán đổi danh mục) đều là các lựa chọn đầu tư phổ biến, cho phép nhà đầu tư gom tiền để đầu tư vào danh mục đa dạng, nhưng chúng khác nhau ở một số điểm quan trọng. Hiểu được những khác biệt này sẽ giúp bạn quyết định lựa chọn nào phù hợp hơn với chiến lược đầu tư của mình:
Linh hoạt trong giao dịch
Quỹ mở: Thường được mua và bán vào cuối ngày giao dịch, dựa trên NAV được tính sau khi thị trường đóng cửa. Điều này có nghĩa là bạn không nhận được giá trong thời gian thực khi mua hoặc bán quỹ mở.
ETF: Giao dịch như cổ phiếu riêng lẻ trên sàn giao dịch suốt cả ngày. Điều này có nghĩa là bạn có thể mua và bán ETF bất cứ lúc nào trong giờ giao dịch, và giá thay đổi theo thời gian thực dựa trên cung và cầu, giống như một cổ phiếu.
Cấu trúc chi phí
Quỹ mở: Nhiều quỹ mở có phí quản lý cao hơn do được quản lý tích cực bởi các chuyên gia nhằm vượt trội hơn thị trường. Ngoài ra, một số quỹ mở có thể tính phí giao dịch (còn gọi là phí đầu tư ban đầu hoặc cuối cùng) khi bạn mua hoặc bán cổ phần.
ETF: Thường có tỷ lệ chi phí thấp hơn vì hầu hết là quản lý thụ động, theo dõi một chỉ số như ETF VN30 hoặc S&P 500. ETF cũng thường không tính phí giao dịch, mặc dù bạn có thể cần trả hoa hồng môi giới khi mua hoặc bán cổ phần ETF.
Phong cách quản lý
Quỹ mở: Có thể được quản lý tích cực hoặc thụ động. Quỹ mở quản lý tích cực có một người quản lý chuyên nghiệp chọn cổ phiếu hoặc trái phiếu để cố gắng vượt trội hơn chỉ số. Quỹ mở thụ động, như quỹ chỉ số, theo dõi một chỉ số cụ thể mà không giao dịch thường xuyên.
ETF: Phần lớn ETF là quản lý thụ động, có nghĩa là chúng theo dõi một chỉ số như chỉ số thị trường chứng khoán (ví dụ: VN30 hoặc S&P 500). Tuy nhiên, cũng có các ETF quản lý tích cực, nhưng chúng ít phổ biến hơn và thường có phí cao hơn một chút so với ETF thụ động.
Mức đầu tư tối thiểu
Quỹ mở: Nhiều quỹ mở có yêu cầu đầu tư tối thiểu, có thể nằm trong khoảng vài triệu VND hoặc cao hơn. Điều này có thể khiến một số nhà đầu tư nhỏ khó bắt đầu đầu tư vào quỹ mở.
ETF: Vì ETF được giao dịch trên các sàn giao dịch như cổ phiếu, bạn có thể mua bao nhiêu cổ phiếu tùy thích, giúp nhà đầu tư có số vốn nhỏ dễ dàng bắt đầu.
Chiến lược đầu tư
Quỹ mở: Thường phù hợp với chiến lược đầu tư hoặc mục tiêu cụ thể như tăng trưởng, thu nhập hoặc cân bằng lợi nhuận. Quỹ mở quản lý tích cực có thể theo đuổi các chiến lược cụ thể hoặc thích hợp hơn đòi hỏi quản lý tích cực.
ETF: Thường theo dõi một chỉ số hoặc lĩnh vực cụ thể, cung cấp cho nhà đầu tư tiếp cận rộng rãi vào thị trường hoặc một phần cụ thể của nền kinh tế. Vì chúng thường theo dõi chỉ số một cách thụ động, chúng có thể ít tùy chỉnh theo các chiến lược thích hợp hơn so với quỹ mở quản lý tích cực.
Tính thanh khoản
Quỹ mở: Tính thanh khoản của quỹ mở được xác định bởi NAV vào cuối ngày, và nhà đầu tư chỉ có thể rút tiền một lần mỗi ngày sau khi thị trường đóng cửa.
ETF: ETF cung cấp tính thanh khoản lớn hơn vì chúng được giao dịch trên các sàn giao dịch suốt cả ngày, cho phép bạn mua hoặc bán cổ phiếu bất cứ lúc nào trong giờ giao dịch. Điều này làm cho ETF trở thành một lựa chọn linh hoạt hơn nếu bạn muốn giao dịch theo thời gian thực.
Lựa chọn nào phù hợp với bạn?
Quỹ mở: Hình thức lý tưởng cho nhà đầu tư thích cách tiếp cận dài hạn, thụ động và thoải mái với giao dịch cuối ngày cũng như phí quản lý cao hơn. Quỹ mở quản lý tích cực cũng có thể thu hút những người muốn quản lý chuyên nghiệp và chiến lược tùy chỉnh.
ETF: Phù hợp với nhà đầu tư muốn linh hoạt giao dịch suốt cả ngày, phí thấp hơn và quản lý thụ động. ETF là lựa chọn tốt cho những người tìm kiếm cách đầu tư đa dạng với chi phí thấp vào một thị trường hoặc chỉ số cụ thể.
So sánh giữa Quỹ mở, ETF và Cổ phiếu
Tóm tắt về các quỹ hiện có tại Việt Nam
Hiện có ba loại quỹ mở chính tại Việt Nam: Quỹ cổ phiếu, Quỹ trái phiếu và Quỹ cân bằng. Mỗi loại được thiết kế phù hợp với nhu cầu và mức độ rủi ro của từng nhà đầu tư. Cụ thể, có:
- 25 Quỹ cổ phiếu
- 18 Quỹ trái phiếu
- 8 Quỹ cân bằng
Quỹ cổ phiếu
Quỹ trái phiếu
Quỹ cân bằng
Tiêu chí lựa chọn quỹ đầu tư
Khi quyết định chọn quỹ mở nào để đầu tư, điều quan trọng là bạn cần cân nhắc nhiều yếu tố nhằm đảm bảo quỹ phù hợp với mục tiêu tài chính, khả năng chịu rủi ro và thời gian đầu tư của bạn. Dưới đây là những tiêu chí chính để hướng dẫn quyết định của bạn:
Mục tiêu đầu tư
Những điều cần cân nhắc: Mỗi quỹ đầu tư đều có mục tiêu cụ thể, chẳng hạn như tăng trưởng, thu nhập hoặc cân bằng (kết hợp cả hai). Mục tiêu tài chính của bạn nên phù hợp với mục tiêu của quỹ. Ví dụ, nếu bạn tìm kiếm sự tăng trưởng vốn dài hạn và không cần thu nhập thường xuyên, quỹ cổ phiếu có thể phù hợp. Ngược lại, nếu bạn sắp về hưu và muốn lợi nhuận ổn định hơn, quỹ trái phiếu hoặc quỹ cân bằng có thể là lựa chọn tốt hơn.
Mẹo: Luôn đọc kỹ bản cáo bạch của quỹ để hiểu rõ mục tiêu và chiến lược của nó. Đảm bảo rằng chiến lược và mục tiêu của quỹ phù hợp với những gì bạn muốn đạt được.
Khả năng chịu rủi ro
Những điều cần cân nhắc: Quỹ trái phiếu thường ít rủi ro hơn nhưng mang lại lợi nhuận thấp hơn. Quỹ cân bằng cung cấp mức rủi ro trung bình với sự kết hợp giữa cả hai.
Mẹo: Hãy suy nghĩ về mức độ rủi ro mà bạn có thể chấp nhận. Bạn có thể chấp nhận khả năng mất tiền ngắn hạn nếu điều đó có thể mang lại lợi nhuận cao hơn trong tương lai? Nếu sự biến động của thị trường khiến bạn lo lắng, quỹ trái phiếu hoặc quỹ cân bằng có rủi ro thấp hơn có thể phù hợp với bạn.
Hiệu suất được ghi nhận
Những điều cần cân nhắc: Mặc dù hiệu suất trong quá khứ không đảm bảo lợi nhuận trong tương lai, nó có thể cho bạn cái nhìn về cách quỹ đã hoạt động theo thời gian và trong các điều kiện thị trường khác nhau. Xem xét hiệu suất của quỹ trong 3 đến 5 năm qua và so sánh với các quỹ cùng loại.
Mẹo: So sánh hiệu suất của quỹ với chỉ số tham chiếu của nó để xem liệu quỹ có thường xuyên vượt trội hơn thị trường hay không. Bạn cũng nên xem xét cách quỹ hoạt động trong các thị trường suy giảm để đánh giá tính ổn định của nó.
Phí và chi phí
Những điều cần cân nhắc: Quỹ mở có thể áp dụng nhiều loại phí khác nhau như phí quản lý (còn gọi là tỷ lệ chi phí), chi phí hoạt động và đôi khi có phí vào hoặc phí ra. Những chi phí này có thể làm giảm lợi nhuận tổng thể của bạn. Ví dụ, một quỹ có tỷ lệ chi phí cao có thể mang lại lợi nhuận tốt, nhưng lợi nhuận đó sẽ bị giảm bởi các khoản phí.
Mẹo: Hãy tìm các quỹ có phí thấp, đặc biệt khi bạn so sánh hai quỹ có mức lợi nhuận tương tự nhau. Dù chỉ chênh lệch nhỏ về phí cũng có thể ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận dài hạn của bạn, đặc biệt là với lãi kép.
Kinh nghiệm của nhà quản lý quỹ
Những điều cần cân nhắc: Kinh nghiệm và chuyên môn của nhà quản lý quỹ là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của quỹ. Một nhà quản lý quỹ giỏi có thể đưa ra các quyết định đầu tư thông minh và ứng phó hiệu quả với những biến động thị trường. Khi chọn quỹ, hãy tìm hiểu về lý lịch và thành tích quản lý của họ.
Mẹo: Hãy chọn nhà quản lý quỹ có nhiều năm kinh nghiệm và có lịch sử đem lại lợi nhuận tốt. Hiệu suất ổn định theo thời gian thường cho thấy quản lý quỹ vững chắc.
Phân bổ tài sản
Những điều cần cân nhắc: Đối với quỹ cổ phiếu và quỹ cân bằng, hãy chú ý cách quỹ phân bổ tài sản vào các ngành và lĩnh vực khác nhau. Một quỹ đa dạng tốt sẽ phân tán đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau (như công nghệ, y tế hoặc tài chính), giúp giảm rủi ro. Việc đa dạng hóa đảm bảo rằng nếu một ngành hoạt động kém, tác động đến danh mục đầu tư của bạn sẽ được giảm thiểu.
Mẹo: Quỹ chỉ đầu tư vào một ngành hoặc lĩnh vực có thể mang lại rủi ro cao hơn. Đảm bảo rằng quỹ có danh mục đầu tư đa dạng để bảo vệ khỏi những biến động bất ngờ trong các ngành cụ thể.
Quy mô quỹ và thanh khoản
Những điều cần cân nhắc: Quy mô của một quỹ mở quan trọng vì nhiều lý do. Các quỹ lớn thường có tính thanh khoản cao hơn, tức là dễ dàng mua và bán cổ phiếu mà không ảnh hưởng lớn đến giá của quỹ. Tuy nhiên, các quỹ quá lớn có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội đầu tư để tiếp tục mang lại lợi nhuận cao.
Mẹo: Chọn quỹ có đủ tài sản để đảm bảo thanh khoản, nhưng không quá lớn để nhà quản lý quỹ gặp khó khăn trong việc quản lý danh mục đầu tư hiệu quả. Các quỹ nhỏ có thể mang lại rủi ro cao hơn do thanh khoản thấp, nhưng đôi khi có tiềm năng tăng trưởng cao hơn.
Thời gian đầu tư
Những điều cần cân nhắc: Thời gian đầu tư của bạn cũng là cơ sở cho việc chọn quỹ. Các quỹ cổ phiếu phù hợp nhất cho các mục tiêu dài hạn (5 năm trở lên), nơi bạn có thể vượt qua sự biến động của thị trường và hưởng lợi từ tiềm năng lợi nhuận cao hơn. Trong khi đó, quỹ trái phiếu phù hợp cho các mục tiêu ngắn đến trung hạn, mang lại sự ổn định với rủi ro thấp hơn.
Mẹo: Hãy điều chỉnh thời gian đầu tư của bạn với hồ sơ rủi ro của quỹ. Nếu bạn cần tiếp cận tiền trong thời gian ngắn, tránh các quỹ có rủi ro cao vì chúng có thể trải qua biến động.
Tùy chọn trả cổ tức hoặc tái đầu tư
Những điều cần cân nhắc: Một số quỹ mở phân phối cổ tức hoặc lãi suất cho nhà đầu tư, trong khi các quỹ khác tái đầu tư thu nhập đó trở lại vào quỹ. Các quỹ tái đầu tư cổ tức cho phép khoản đầu tư của bạn tăng trưởng nhanh hơn nhờ lãi kép. Các quỹ trả cổ tức đều đặn có thể cung cấp nguồn thu nhập, hữu ích nếu bạn cần dòng tiền thường xuyên.
Mẹo: Nếu bạn muốn tăng trưởng khoản đầu tư theo thời gian và không cần thu nhập ngay, hãy chọn các quỹ tái đầu tư cổ tức. Nếu bạn cần thu nhập ngay bây giờ, quỹ trả cổ tức có thể phù hợp hơn.
Cần làm gì nếu bạn không biết nên chọn quỹ nào cho mình?
Nếu bạn không chắc nên bắt đầu từ đâu, Stag sẽ là nơi có thể hỗ trợ cho bạn. Chúng tôi cung cấp bài Kiểm tra Sức khỏe Tài chính và Đầu tư để đánh giá hồ sơ rủi ro và mục tiêu đầu tư của bạn. Kết quả bài kiểm tra có thể giúp bạn đánh giá tình trạng tài chính thực tế của mình, làm cơ sở để đưa ra các kế hoạch tiết kiệm và đầu tư hiệu quả.
Ngoài ra, Stag còn có thể giúp bạn:
- Đánh giá hồ sơ rủi ro: Stag sẽ phân tích tình hình tài chính và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn bằng cách hỏi những câu hỏi quan trọng về thu nhập, tiết kiệm, mục tiêu đầu tư và mức độ thoải mái của bạn với những biến động thị trường. Điều này giúp chúng tôi xác định bạn là nhà đầu tư thận trọng, trung bình hay mạo hiểm.
- Gợi ý quỹ cá nhân hóa: Dựa trên hồ sơ rủi ro của bạn, chúng tôi đề xuất các quỹ mở phù hợp với mục tiêu đầu tư của bạn. Dù bạn tìm kiếm tăng trưởng cao hơn với quỹ cổ phiếu, sự ổn định với quỹ trái phiếu, hay cách tiếp cận cân bằng, Stag cung cấp các gợi ý phù hợp với nhu cầu tài chính của bạn.
- Mô phỏng đầu tư: Stag còn cung cấp một công cụ mô phỏng sử dụng dữ liệu lịch sử để cho thấy khoản đầu tư của bạn có thể tăng trưởng như thế nào theo thời gian. Bằng cách phân tích hiệu suất trong quá khứ, bạn có thể có cái nhìn rõ hơn về tiềm năng lợi nhuận khi đầu tư vào một quỹ cụ thể. Điều này giúp bạn đưa ra quyết định chính xác hơn và đặt kỳ vọng thực tế cho lợi nhuận của mình.
- Truy cập thông tin dễ dàng: Stag cung cấp thông tin chi tiết về mỗi quỹ được đề xuất, bao gồm lịch sử hiệu suất, phí và phân bổ tài sản. Điều này giúp bạn dễ dàng hiểu về tiềm năng lợi nhuận và rủi ro của mỗi quỹ trước khi ra quyết định.
- Hỗ trợ liên tục: Nền tảng của chúng tôi không chỉ dừng lại ở việc đề xuất quỹ. Chúng tôi tiếp tục theo dõi các khoản đầu tư của bạn và cung cấp lời khuyên liên tục, đảm bảo rằng danh mục đầu tư của bạn luôn phù hợp với tình hình tài chính và điều kiện thị trường thay đổi.
Bằng cách sử dụng Kiểm tra Sức khỏe Tài chính và Đầu tư cùng công cụ mô phỏng của Stag, bạn có thể tự tin chọn quỹ phù hợp và hiểu rõ tiềm năng lợi nhuận từ các quỹ này.
